داستانِ کتاب‌هایی که به زندان اصفهان رسید
تاریخ انتشار: ۲۴ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۱۱۹۴۰
ایسنا/اصفهان رئیس اداره کتابخانه‌های سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان از اهدای هزار جلد کتاب به زندان مرکزی اصفهان خبر داد.
مرضیه اربابان، در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: از طرف اداره زندان‌های اصفهان نامه‌ای به کمال حیدری، مدیرعامل سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان ارسال شد که طی این نامه‌نگاری تقاضا کرده بود که مجموعه‌ای از کتب مختلف برای مطالعه زندانیان اصفهان مهیا و اهدا شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او در ادامه و درباره چگونگی اجرای این برنامه توضیح داد: ما از طریق کتابخانه «میرداماد و تخصصی حقوق» که زیرنظر شهرداری است و بخشی موسوم به «مبادله کتاب شهروند» دارد، تصمیم به اجرایی‌شدن این طرح گرفتیم. بخش «مبادله» از دو جنبه درخور تأمل است؛ نخست به‌علت کتاب‌هایی که مردم به آن اهدا می‌کنند. دوم نیز به‌خاطر کتاب‌هایی که مبادله می‌کنند، به این معنی که کتب خوانده‌شده‌ای را که در خانه داشته‌اند، اما دیگر به آنها نیازی ندارند، به کتابخانه و بخش مبادله می‌آورند و کتاب‌های تازه‌ای از بخش مبادله تهیه می‌کنند. انتخاب کتاب تازه نیز کاملاً به سلیقه خودشان است.
این مسئول با اشاره به اینکه از همین بخش مبادله کتاب‌هایی به زندان اصفهان هدیه داده شد، تأکید کرد: کتاب‌هایی که برای زندانیان فراهم آمد، همگی کارشناسی و به‌همت مسئول بخش مبادله در کتابخانه میرداماد، کمال جوانبخت، انتخاب شد. این کتاب‌ها در موضوعات داستان، رمان، ادبیات غیرداستانی، روان‌شناسی و هنری بود. البته تعدادی کتاب نیز در زمینه‌های تاریخ و جغرافیا و تغذیه برای این برنامه و به‌کوشش کارشناس کتابخانه در نظر گرفته شد. به‌طورکلی، این کتب در بارۀ مباحثی است که برای شهروند عام از جمله زندانیان خواندنی باشد و آنها را جذب کند.
رئیس اداره کتابخانه‌های سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان افزود: پس از گردآوری و گزینش کتاب‌های اخیر با اداره زندان‌های اصفهان تماس گرفته و هماهنگ شد. سپس مجموعه منتخب در اختیار زندان اصفهان قرار گرفت. این کتاب‌ها به‌عنوان هدیه و به‌طور دائمی در اختیار اداره زندان‌ها یا زندانیان قرار گرفته است. این مجموعه با مضامینی که مطرح شد، هزار جلد بود و مسئولیت انتقالش از کتابخانه را خودِ زندان بر عهده گرفت.
اربابان همچنین بیان کرد: این دومین بار است که چنین همکاری و مبادله‌ای بین کتابخانه شهرداری و اداره زندان‌ها رخ می‌دهد. پیش از این و هم‌زمان با افتتاح بخش مبادله کتابخانه مرکزی در سال ۱۳۹۷ شمسی نیز این طرح انجام‌شده و کتاب‌هایی به چندین زندان از جمله دولت‌آباد و اسدآباد، اهدا شده بود؛ اما این بار به‌طور اختصاصی در اختیار زندان اصفهان قرار گرفت.
مبادله کتاب شهروند؛ کتابخوانی بدون عضویت
او در ادامه گفت که فعالیت‌های بخش مبادله بسیار گسترده است و تأکید کرد: درست است که همکاری ما با زندان‌ها برای دومین بار است که اتفاق می‌افتد، اما چنین مبادلاتی زیرنظر بخش مبادله کتاب شهروند به‌طور مستمر پیگیری شده. ما حاضریم در حد توانمان با هر بخش دولتی یا غیردولتی همکاری مشابهی داشته باشیم. تنها شرطش این است که نامه‌نگاری اداری و قانونی انجام شود. ما وظیفه خود می‌دانیم که بر روند ترویج کتابخوانی در جامعه اثرگذاری جدی و مفیدی داشته باشیم.
رئیس امور کتابخانه‌ها در پایان صحبت‌هایش یادآور شد: تاکنون گروه‌ها و نهادهای گوناگونی بوده‌اند که به آنها از بخش مبادله خدمت کرده‌ایم. در واقع، آنها از کتاب و محیط مناسب کتابخوانی محروم بودند و ما با اهدای کتاب زمینه بهتری را با هدف مهم کتابخوانی فراهم کردیم. برای مثال، بارها به خیریه‌ها یا مدارس کم‌برخوردار و محروم کتاب اهدا کرده‌ایم. گاهی نیز این اهدای کتاب، تخصصی‌تر شده. نمونه آن اهدای کتب تخصصی به حوزه است؛ یا نیروی انتظامی هم از ما تقاضای کتاب کرده و حتی فراتر از اصفهان به بخش‌های اطراف نیز کتاب هدیه داده شده است؛ ضمن اینکه به‌ندرت کتاب‌های مبادله را به خارج از اصفهان هم برده‌ایم که زاهدان و شیراز دو نمونه مهم آن است. به‌علاوه، نباید فراموش کرد که بخش مبادله نیازی به عضویت ندارد.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: کتابخانه کتابخوانی اهدای کتاب استانی فرهنگی و هنری زندان استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان اداره زندان ها سازمان فرهنگی زندان اصفهان کتاب هایی کتابخانه ها مبادله کتاب بخش مبادله کتاب ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۱۱۹۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شرحی بر قدیمی‌ترین فهرست‌نامه‌های کتابخانه آستان قدس رضوی/خدمتی به گذشته، امروز و آینده
وقتی درباره فهرست منابع یک کتابخانه صحبت می‌کنیم، بیشتر ما درک اندکی از موضوع صحبتمان در این باره داریم و تقریباً می‌دانیم فهرست یک کتابخانه، لیست منظمی از کتاب‌ها و سایر مدارک موجود در آن است و همان‌طور که فهرست یک کتاب نشان‌دهنده محتویات داخل آن است، فهرست کتابخانه نیز منابع موجود در آن را معرفی میکند. این فهرست منظم در گذشته شبیه سیاهه‌ای بوده که ممکن است ما از وسایل داخل یک مکان بنویسیم، اما در حال حاضر این فهرست شامل اطلاعات متعدد و متنوعی از قبیل نام نویسنده، عنوان، ویرایش، ناشر، تاریخ انتشار، مشخصات ظاهری، موضوع و محل بایگانی مدرک مورد نظر است. اطلاعاتی که سهولت دسترسی مراجعان به یک اثر را نه تنها با نام کتاب که به کمک سایر اطلاعات آن مانند نام نویسنده یا موضوع، ممکن میکند. همان‌طور که گفته شد، از گذشته‌های دور، گردانندگان کتابخانه‌ها یا صاحبان آنها فهرست‌هایی از منابع موجود در آنها تهیه می‌کرده‌اند. عملی که در کتابخانه‌های کشورهای اسلامی نیز انجام شده است. از فهرستهای گذشته مانند فهرست کتابخانه مأمون عباسی فقط نامی در متون آمده، اما اینکه این فهرست‌ها به چه شکل تهیه شده و یا شامل چه کتاب‌هایی بوده، مطلبی در اختیار پژوهشگران نیست.
کتابخانه مبارکه حضرت امام ابوالحسن علی بن موسی‌الرضا(ع)
ازجمله سیاهه‌هایی که باقی مانده، فهرست کتاب‌های کتابخانه آستان قدس رضوی است. کتابخانه آستان قدس رضوی یکی از قدیمی‌ترین کتابخانه‌های جهان اسلام است که آثار آن از گذشته مورد توجه دانشمندان و پژوهشگران بوده است. بر کسی پوشیده نیست که این کتابخانه به دلیل همجواری با حرم مطهر امام رضا(ع) و موقوفات بسیار آن شکل گرفته و رشد کرده و به عظمت امروزش رسیده است. حضور همین کتب وقفی موجب شکل‌گیری فهرستهای متعدد از منابع این کتابخانه شده است. اهمیت این فهرست‌ها از این نظر است که می‌توان گفت آن‌هاتنها فهرستهای به‌جامانده از کتابخانه‌ها در ایران قدیم هستند. از کتابخانه‌های دوره صفویه فهرست‌هایی با این مشخصات فعلاً موجود نیست و از دوره قاجار نیز فقط چند فهرست داریم که قابل مقایسه با فهرستهای کتابخانه آستان قدس هستند. الهه محبوب در مقاله «فهرستهای کتابخانه آستان قدس رضوی از صفویه تا قاجار» فهرستهای موجود از کتابخانه آستان قدس را به چند دسته تقسیم کرده و به ذکر موارد مهم این فهرست‌ها در سه دوره زمانی صفویه، افشاریه و قاجار پرداخته است.
قدیمی‌ترین سیاهه کتاب‌های کتابخانه رضوی
براساس این گزارش، قدیمی‌ترین فهرست این مجموعه متعلق به سال‌های 1007 تا 1010 هجری قمری است. در این فهرست که با عنوان «تفسیر تحویل صاحب جمعان بیوتات روضه منوره...» آغاز شده، موجودی کتابخانه به تفکیک آمده است. نویسنده فهرست گویی بیشتر به خصوصیات ظاهری کتاب‌ها توجه کرده و آنها را به صورت قرآن‌های جلددار، بدون جلد، کتب جلددار، کتب بدون جلد، تفاسیر، سی‌پاره‌ها و مصاحف و سایر کتب دسته‌بندی کرده است. این فهرست همچنین صورتی از اموال کتابخانه شامل رحل‌های موجود در حرم مطهر و کتابخانه و سی‌پاره‌دان‌ها را در خود دارد. در هر مورد، قطع، تعداد سطور، خصوصیات خطی، نوع ،و نوع تذهیب و همچنین نام واقف آمده است. گاهی شروط وقف کتاب نیز در فهرست ذکر شده است. کتابدار غیر از این اطلاعات به شرح امانت نیز پرداخته است. این نشان می‌دهد کتابدار با توجه به این فهرست، کتاب را به امانت و یا از مکان مربوط تحویل می‌گرفته: «قرآن وقفی مسماه زهراباجی مشروط بر آنکه در شرفیه مخصوص سلطان حیدرمیرزا در حرم تلاوت نمایند».
فهرستی از علوم کثیره موجود و مخزون
فهرست متعلق به دوره افشاریه سندی است در 28صفحه که کاتب آن به ذکر تعداد کتب و خصوصیات آنها پرداخته است. در این فهرست نام کتب قرآن، فهرست خطوط ائمه(ع) و کتب وقفی و امانی و همچنین فهرست کتب وقفی شاه‌عباس با عنوان «بندگان سکندر نشان» آمده است. دیگر فهرست مشهور کتابخانه آستان قدس رضوی فهرستهای موجود در دوره قاجار است. برخی از این‌ها به دستور متولیان و به صورت کتابچه مستقل و یا همراه با سایر موجودی کل حرم (مثل فهرست دفتر عضدالملکی) تهیه شده و یا در کتب افرادی که از کتابخانه بازدید کرده‌اند به‌طور خلاصه (سفرنامه خانیکوف) و یا مفصل (مطلع‌الشمس) آمده‌اند. «مطلع‌الشمس» یکی از کتاب‌های نوشته شده توسط «محمدحسن اعتمادالسلطنه» ملقب به «صنیع‌الدوله» است. این کتاب در سه جلد نگاشته شده و موضوع آن، گزارش یکی از سفرهای ناصرالدین‌شاه قاجار به شهر مشهد است. اما جلد دوم این کتاب در این گزارش مورد توجه ماست که به مشهد و آستان مقدس علی بن موسی‌الرضا(ع) اختصاص دارد و در آن به مشهد، آثار و ابنیه حرم مطهر و کتیبه‌های آن و شرح حال بزرگان شهر می‌پردازد و در پایان، فهرست جامعی از کتاب‌های موجود در کتابخانه‌های آستان قدس رضوی در آن گردآوری شده است. این فهرست در زمان تولیت میرزا سعیدخان مؤتمن الملک به سال 1296ه.ق تنظیم شده است. اعتماد السلطنه در مقدمه فهرست، چگونگی یافتن فهرست را شرح داده: «درحین تألیف جلد ثانی کتاب مطلع‌الشمس، فهرست جمیع نسخه‌ای که فعلاً در کتابخانه مبارکه حضرت امام ابوالحسن علی بن موسی‌الرضا علیه الصلوةوالسلام از علوم کثیره موجود و مخزون است بدست آمده، اگر چه صورت آن فهرست چندان مصحح نبود ولی به قدر می‌شود منقح ساخته ثبت و الحاق آن پرداخته شد». البته نویسنده در این فهرست تنها نام و موضوع کتاب‌ها را آورده و ظاهراً آن را از روی فهرستهای کتابخانه یادداشت‌برداری کرده است.
خدمتی به گذشته، امروز و آینده
فهرستهای فوق نشان می‌دهد کتابخانه آستان قدس رضوی از همان آغاز شکل‌گیری دارای نظمی خاص در ساماندهی بوده و افرادی آشنا به امور نسخه‌شناسی بوده‌اند که این فهرست‌ها را تهیه می‌کرده‌اند. جز این، فهرست کتب می‌توانند ما را به جهان اندیشه‌ای مردمان در گذشته برسانند. درواقع فهرست‌نویسان تنها به مردمان دوره خود خدمت نمی‌کنند و به نوعی به آیندگان نیز سود می‌رسانند. اینکه در آن روزگاران چه کتبی نوشته می‌شده و مورد توجه علما و اندیشمندان بوده و مردمان نیز بیشتر چه کتبی را اهدا و وقف می‌کرده‌اند. دیگر نکته مهم در این فهرست‌ها شرح ویژگی جلدها و تذهیب و خط کتب است که می‌تواند در خصوص هنر مجلدسازی و تذهیب اطلاعاتی را در اختیارمان بگذارد. نام و جایگاه واقفان نیز چهره اجتماعی مردمان آن روزگار را ترسیم میکند.
آزاده خلیلی
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»